Birinci yasadan biliyoruz ki, kuvvet olmadiginda cismin hizinda bir degisim, yani ivme söz konusu degildir O halde kuvvet oldugunda, bir ivme yani bir hiz degisimi olmalidir Kuvvet ile ivme arasindaki baglantiyi bulabilmek için, önce ayni bir cisme degisik siddet ve dogrultuda kuvvet uygulanip F ve a ölçülürse, sonrada farkli cisimlerle ayni ölçmeler yapilirsa su sonuçlar elde edilir:
1) Bütün durumlarda ivmenin dogrultusu kuvvetin dogrultusu yönünle aynidirBu sonuç, cisim baslangiçta durgunda olsa, herhangi bir hizla belli dogrultuda gitse de dogrudur
2) Belli bir cisim için kuvvetin siddetinin, ivmenin orani degismez kalmaktadir
F/a=sabit
F = m a esitliginde görüldügü gibi kütle, uygulanan kuvvete karsi cismin kazanacagi ivmeye karsi koyan bir nicelik olarak ortaya çikmaktadir Yani, ayni bir kuvvetle kütlesi küçük olan bir cisim daha büyük bir ivme, kütlesi büyük olan bir cisim ise daha küçük bir ivme kazanir Sözgelimi duran yada hiç degismeyen bir hizla giden otomobilin (~ 1500 kg) hizinda, saniyede 5 m/s lik bir hiz degisimi saglayabilmek için 7500 N luk bir kuvvet gerekirken, ayni hiz degisimini bir kamyonda (~2000 kg) saglayabilmek için 2500 N luk bir kuvvet gerekir Bu yönüyle kütle, devinime karsi koyan bir niceliktir; baska bir deyimle, ötelenme devinimindeki degisime karsi koyarBu açidan kütleye, öteleme eylemsizligi de denir
Newton’un ikinci yasasi olarak bilinen F = m a esitligi vektörel bir esitliktir Bir cisme ayni anda çesitli dogrultularda, çesitli büyüklüklerde bir çok kuvvet etki ettiginden, cisim bunlarin bileskesi yönünde bir ivme kazanir
Devinim tek boyutta ise bu durumda kuvvetler de tek dogrultuda olacagindan, kuvvetlerin büyüklüklerinin cebirsel toplaminin kütleye orani, ivmenin degerini verir Devini iki boyutta ise bu durumda kuvvetler x,y bilesenleri bulunur, bunlarin cebirsel toplaminin kütleye bölümü o yöndeki ivme bilesenini büyüklügünü verir
* Ivme uygulanan kuvvetle dogru orantilidir ve kuvvet yönündedir
* Cismin momentumunda zamana göre degisiminin orani, cisme etkiyen kuvvetle dogru orantilidir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder